قانون توزیع عادلانه آب
مصوب ۱۳۶۱/۱۲/۱۶
فصل اول – مالکیت عمومی و ملی آب
ماده ۱ . براساس اصل ۴۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آبهای دریاها
و آبهای جاری در رودها و انهار طبیعی و درهها و هر مسیر طبیعی دیگر اعم از سطحی
و زیر زمینی، سیلابها و فاضلابها و زهآبها و دریاچهها و مردابها و برکههای
طبیعی و چشمه سارها و آبهای معدنی و منابع آبهای زیرزمینی از مشترکات بوده و در
اختیار حکومت اسلامی است و طبق مصالح عامه از آنها بهره برداری میشود. مسئولیت
حفظ و اجازه و نظارت بر بهره برداری از آنها به دولت محول میشود.
ماده ۲ . بستر انهار طبیعی و کانالهای عمومی و رودخانه ها اعم از اینکه
آب دائم یا فصلی داشته باشند و مسیلها و بستر مردابها و برکههای طبیعی در
اختیار حکومت جمهوری اسلامی ایران است و همچنین است اراضی ساحلی و اراضی مستحدثه
که در اثر پائین رفتن سطح آب دریاها و دریاچهها و یا خشک شدن مردابها و باتلاقها
پدید آمده باشد در صورت عدم احیاء قبل از تصویب قانون نحوۀ احیاء اراضی در حکومت
جمهوری اسلامی.
تبصره ۱. تعیین پهنای بستر و حریم آن در مورد هر رودخانه و نهر طبیعی و
مسیل و مرداب و برکه طبیعی در هر محل با توجه به آمار هیدرولوژی رودخانهها و
انهار و داغاب در بستر طبیعی آنها بدون رعایت اثر ساختمان تأسیسات آبی با وزارت
نیرو است.
تبصره ۲ . حریم مخازن و تأسیسات آبی و همچنین کانالهای عمومی آبرسانی و
آبیاری و زهکشی اعم از سطحی و زیر زمینی بوسیله وزارت نیرو تعیین و پس از تصویب
هیئت وزیران قطعیت پیدا خواهد کرد.
تبصره ۳. ایجاد هر نوع اعیانی و حفاری و دخل و تصرف در بستر رودخانهها
و انهار طبیعی و کانالهای عمومی و مسیلها و مرداب و برکههای طبیعی و همچنین در
حریم قانونی سواحل دریاها و دریاچهها اعم از طبیعی و یا مخزنی ممنوع است مگر با
اجازه وزارت نیرو.
تبصره ۴. وزارت نیرو در صورتیکه اعیانیهای موجود در بستر و حریم انهار و
رودخانهها و کانالهای عمومی و مسیلها و مرداب و برکههای طبیعی را برای امور
مربوط به آب یا برق مزاحم تشخیص دهد به مالک یا متصرف اعلام خواهد کرد که ظرف مدت
معینی در تخلیه و قلع اعیانی اقدام کند و در صورت استنکاف وزارت نیرو با اجازه و
نظارت دادستان یا نماینده او اقدام به تخلیه و قلع خواهد کرد.
خسارات به ترتیب مقرر در مواد ۴۳ و ۴۴ این قانون تعیین و
پرداخت میشود.
فصل دوم – آبهای زیرزمینی
ماده ۳. استفاده از منابع آبهای زیرزمینی باستثنای موارد مذکور در ماده
۵ این قانون از طریق حفر هر نوع چاه و قنات و توسعه چشمه در هر منطقه از کشور با
اجازه و موافقت وزارت نیرو باید انجام شود و وزارت مذکور با توجه به خصوصیات
هیدروژئولوژی منطقه (شناسائی طبقات زمین و آبهای زیرزمینی) و مقررات پیش بینی
شده در این قانون نسبت به صدور پروانه حفر و بهره برداری اقدام میکند.