حق شفعه :
طبق حقوق مدنی تملک به چهار سبب حاصل می گردد :
حسب ماده 140 قانون مدنی این چهار سبب عبارتند از :1-به احیاء
اراضی موات و حیازت
اشیاء مباح 2- بوسیله عقود و تعهدات 3-بوسیله اخذ به شفعه 4- به ارث
طبق ماده 808 قانون مدنی اگر دو نفر دارای مال غیرمنقول
قابل تقسیمی بصورت مشترک باشد و یکی از دو
شریک، حصه (سهم) خود را به قصد بیع (فروش) به
شخص ثالثی منتقل کند، شریک دیگر می تواند مبلغی
را که مشتری داده است به او بدهد و سهم فروخته
شده (حصه مبیعه) را تصاحب نماید که به این حق ،حق
شفعه و صاحب آن را شفیع می گویند. ماده 140
قانون مدنی به اخذ به شفعه که یکی از اسباب تملک است
توجه دارد.
شفعه در اصطلاح حقوقی، تملک سهم فروخته‌شده شریک
به وسیله شریک دیگر است که باعث می شود
از ضرر شریک در مال غیرمنقول قابل تقسیم جلوگیری
شود؛ تا یکی از شرکا بتواند با پرداخت همان بها به
مشتری که سهم شریک دیگر از طریق بیع به وی
واگذار شده است صاحب کل مال گردد و از ضرر خود
جلوگیری کند. اخذ به شفعه یکی از انواع ایقاعات
محسوب می شود زیرا اراده شریک دیگر نقشی نداشته و
توافقی بر خارج شدن مال از مالکیتش ندارد.